Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri, aynı piyasa içerisinde yer alan fakat birbirinden farklı türev araçlardır. İki sözleşme türü de riskten korunmak veya yatırım amacıyla değişik kombinasyonlar ve stratejiler geliştirilerek kullanılabilir. Aralarındaki en bariz fark; Vadeli işlem sözleşmeleri ile pozisyon alındığında bir yükümlülük üstlenilmiş, opsiyon sözleşmeleri ile pozisyon alındığında ise opsiyonu alanın istemesi halinde yerine getirilmesi gereken bir yükümlülük üstlenilmiş olunur.
Döviz piyasasında bir örnek ile açıklayacak olursak;
Korunma amaçlı pozisyon açıldığını varsayalım. Üstlenilen riskin türüne göre vadeli piyasada yapılacak bir işlemle, dövizin gelecekte hangi fiyattan alınıp veya satılacağı bugünden belirleyip sabitlene bilinir. Böylelikle sözleşmenin kur değişiminden vade tarihine kadar etkilenmemiş olunur. Bunun için de vade tarihine kadar bekleyip, pozisyonun kapatılmaması gereklidir. Öte yandan tüm endişeler yersiz de çıkabilir. Bu durumda örneğin Dolar’ı vade sonunda önceden vadeli işlem sözleşmesiyle anlaşılan fiyattan daha yüksek bir fiyat ile satabilecekken sözleşmeyle anlaşılan daha düşük bir kazanca razı olunması durumunda kalına bilinir. Yani spot piyasada fiyatlar endişelerin tersi yönünde gelişse bile risk almamak için vade sonundaki gelir veya maliyetler önceden belirlenmiştir ve değiştirilemez. Fiyatların endişelerin tersi yönünde geliştiği fark edilip pozisyondan çıka bilinir de. Fakat bunun yapılması halinde pozisyondan çıktıktan sonra vade sonuna kadarlık süre içinde kurun tam tersi yönde değişmeyeceğinin garantisi sağlanamaz.
Korunma işlemi opsiyon sözleşmeleri kullanılarak yapıldığında ise opsiyon sözleşmesi satın alınır, malı sözleşmede anlaşılan fiyattan gelecekte alma veya satma hakkına sahip olunur ancak bu bir haktır. Yani fiyatların gelişimine göre bu hakkı kullanmak veya kullanmamak yatırımcının inisiyatifindedir. Vade sonunda spot kur seviyesine göre opsiyonu kullanılır veya kullanılmaz. Ancak opsiyon kullanılmaz ise ödenen prim kaybedilir. Ayrıca satın alınmış olunan opsiyon sözleşmesinin sağladığı hakkı kullanabilmek sadece vade sonunda mümkün değildir, bu hakkı vade tarihinden önce de bazı opsiyon tiplerinde (Amerikan tipi opsiyonlarda) her an kullanılabilir.
Yatırım amaçlı yapılan işlemlerde ise hem vadeli işlem sözleşmelerini hem de opsiyon sözleşmelerinin fiyatlarını takip ederek anlık olarak alıp satım yapılabilir. Görüldüğü gibi, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin kendilerine has özellikleri vardır. Risk durumu ve geleceğe yönelik fiyat beklentileri doğrultusunda vadeli işlem sözleşmesi veya opsiyon sözleşmesinden birini tercih ederek veya ikisini bir arada kullanarak stratejiler geliştirilebilir.
VİOP’ta başarılı olarak işlem yapılabilmesi, kayıp risklerini mümkün olduğunca azaltılması ve karların artırılmasına yönelik stratejilerin kaynağında VİOP verilerini takip etmek vardır. VİOP Demo hesabı ile pratik yapabilmenizin yanında öngörülerinizi de geliştirmenizi sağlar. VİOP piyasasının avantajlarından faydalanmak isteyen yatırımcıların daha fazla bilgi için sektörün ödüllü ve lider kurumlarından GCM VİOP’un uzman kadrosundan destek alabilirler veya kurumun web adresi wwww.gcmforex/viop/ adresini ziyaret edebilirler.
